RAVİ
İbnu Abbas
HADİS
O gün zalim kimse ellerini ısırıp: Keşke Peygamberlerle beraber bir yol tutsaydım, vay başıma gelene, keşke falancayı dost edinmeseydim. And olsun ki beni, bana gelen Kur'an'dan o saptırdı. Şeytan insanı yalnız ve yardımcısız bırakıyor" der" (Furkan 27-30) mealindeki ayet hakkında şu açıklamayı yaptı: "Ayette zikri geçen zalim Ukbe İbnu Ebi Muayt'tır. Zikri geçen dost (halil) da Ümeyye İbnu Haleftir. Dostum Übeyy olduğu da söylenmiştir. (Ayetin inişi bunlarla ilgilidir). Şöyle ki: Ukbe bir yemek hazırlayarak Kureyş'in eşrafını davet eder. Resulullah (sav) da onların arasındadır. Resulullah (sav), "Ukbe kelime-i tevhidi söylemedikçe, yemekten almayacağım" söyledi. Ukbe bu isteği yerine getirdi. Bunun üzerine dostu olan Ümeyye İbnu Halef veya Übeyy ona gelerek: "Sabii mi oldun?" dedi. Ukbe: "Hayır, ancak yemek yemeden evimden ayrılmasından utandım" diye cevap verdi. Übeyy: "Öyleyse, gidip onun yüzüne tükürmezsen ben de senden razı olmayacağım!" dedi. Ukbe, bu talebe müsbet cevap vererek, isteneni yaptı. Ceza olarak Bedir günü yakalanıp idam edildi. Bu rivayetin kaynağı asılda gösterilmemiştir. Ancak rivayeti mana olarak, Taberi Tefsir'inde (18, 6), İbnu Abbas rivayeti olarak kaydeder. Ayrıca, El-Vahidi, Esbabı'n-Nüzul'da (s. 191); Suyüti, ed-Dürrül-Mensur'da (5, 68) kaydetmiştir.
KAYNAK
ONLARIN BASTIĞI TOPRAK GÖZLERİME TÜTYA GELDİ
Bu gün seyri sülukumde
Resulü mustafa geldi
Görüp seyreledim hakka
Bize ehli eba geldi
Eyledim cihanı seyran
Bize lütfeyledi rahman
Elinde zülfikar heman
Aliyyel murtaza geldi
Hakkın rızasını bulan
Kazasına razı olan
Vilayet tahtına konan
İmam hasan rıza geldi
Mü.mini bilmeklik lazım
Enel hak çağırır sazım
İmamı musayı kazım
Bu gönlüme sefa geldi
Kaza oldu ol sultana
Tevekül oldu rahmana
Bütün hükmetti cihana
Hüseyni kerbela geldi
Gördüm anı ettim şükür
İmameyne ettirdi zikir
Hem sultanı eba bekir
Bu gönlüme sefa geldi
Dünyanın zevkini atıp
Hak yoluna rah tutup
Atasın tahtına konup
İmam zeynel eba geldi
Kerem kani ona layık
Odur alemlere fayık
İmamı caferi sadık
Bize hayrul vefa geldi
Ey hünüya gözün aç bak
Cihan bunlar ile levlak
Onların bastığı toprak
Gözlerime tütya geldi